Turnede Bir Artist Öldürüldü Nahid Sırrı Örik Kitabı
Monday, June 06, 2016
Kitap kadar ilgimi çeken diğer şey ise yazarın hayat hikayesiydi. Ben yazarların hayat hikayelerini araştırmayı seviyorum özellikle kitaplarını okuduktan sonra yazar hakkında mutlaka bir araştırma yaparım ve Nahid Sırrı Örik döneminde çok farklı bir hayat ile karşıma çıktı. Zaten bu kitabın başındaki Nahid Sırrı'nın kadınları bölümü ile kendisi hakkında bir çok bilgiye ulaşabiliyorsunuz.
Turnede bir artist öldürüldü romanı 1958 yılında yazılmış ancak roman gazetede basılmış ve 1995 yılına kadar kitap haline getirilmemiş, kitap haline getirildiğinde ise yazar bunu görememiş. Nahid Sırrı Örik 1960 tarihinde İstanbul da ölmüş. Ve daha bir çok kitabı yazarın ölümünden yıllar sonra basılabilmiş.
Turnede bir artist öldürüldü romanı'nın baş kahramanı Nezihe Yanıkses. Aslında takma ismi kendisinin. Nezihe Yanıkses bir sarkıcı ancak bazı sebeplerden dolayı artık sahne alamayan bir kadın. Pavyonlarda çiçek satmaya, masa masa dolaşım fıstık, badem, sigara dahi satmaya başlıyor.
Gün geliyor şansı dönüyor ve bandırma turnesi için teklif alıyor. Bu turne ile birlikte kısa bir süre için de olsa bir yıldıza dönüşüyor. Kitabın nasıl bittiğini anlatmak istemesem de kitabın isminde okuduğunuz gibi işte.
Turnede bir artist öldürüldü 94 sayfadan oluşan kısa bir roman. Nahid Sırrı Örik'e ait bu kitapta fazla olan hiç bir şey yok. Kısa ama etkileyici bir kitap aynı zaman da sade bir anlatımı var. Roman da cinselliğe, kadınlara, çaresizliğe ve güzel, çirkin, gençlik, yaşlılık gibi kavramlara vurgu yapılıyor.
Yazarın bir çok romanının ölümünden sonra basılmasının ve geri pilanda kalmasının sebepleri de var elbette birazda bu sebeplerden bahsetmek istiyorum.
Yazar Nahid Sırrı Örik 1895 İstanbul doğumlu. Ailesi ise Osmanlı döneminde önemli mevkilerde bulunmuş kültürlü bir aile. Nahid Sırrı Örik ise Fransız, İngiliz okullarına ve Galatasaray'a gitmiş ancak bitirememiştir bunun üzerine babasının yardımıyla Berline gitmiştir. Burada aile ve çevre baskısından kurtulan yazar o dönemde bir skandalla gündeme gelmiştir. Opera da kadın kılığında yer alması Alman gazetelerin de dalga geçilmesine sebep olduğu gibi elçilik görevinden de ayrılmak zorunda kalıyor. 1928 yılına kadar avrupa da yaşayan yazar Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye'ye dönüyor bir süre çevirmenlik yapan yazar sonra yazarlık yapmaya başlıyor.
Bu dönemden 1960 yılına kadar bir çok romanlar, tiyatro oyunları, hikayeler, gezi anıları, edebiyat incelemeleri, makaleleri yayınlanmış olmasına rağmen hakkettiği ilgiyi göremiyor.
Hak ettiği ilgiyi görememesinin kuşkusuz en büyük sebebi ise cinsel tercihi. Bu sebeple çok fazla tepki gören yazar bir çok hakarete de maruz kalıyor kız tabiatlı, ecnebi meşrepli, asabi hatta uyumsuz gibi isimler takılıyor.
Cinsel tercihi sebebiyle telif haklarının ödenmediği, kitaplarının basılmadığı bir çok olay da yaşıyor.
Nahid Sırrı Örik kitaplarında ise özellikle yarattığı kadın kahramanları ile biliniyor. Kadın kahramanlarının birçoğunun ortak özellikleri ise kötülükleri. İyi ve kötü karakterlere yer veren yazarın özellikle kadın karakterlerinin kötü olması bir rastlantımı bilmiyorum.
Yazarın bir çok romanının ölümünden sonra basılmasının ve geri pilanda kalmasının sebepleri de var elbette birazda bu sebeplerden bahsetmek istiyorum.
Bu dönemden 1960 yılına kadar bir çok romanlar, tiyatro oyunları, hikayeler, gezi anıları, edebiyat incelemeleri, makaleleri yayınlanmış olmasına rağmen hakkettiği ilgiyi göremiyor.
Hak ettiği ilgiyi görememesinin kuşkusuz en büyük sebebi ise cinsel tercihi. Bu sebeple çok fazla tepki gören yazar bir çok hakarete de maruz kalıyor kız tabiatlı, ecnebi meşrepli, asabi hatta uyumsuz gibi isimler takılıyor.
Cinsel tercihi sebebiyle telif haklarının ödenmediği, kitaplarının basılmadığı bir çok olay da yaşıyor.
Nahid Sırrı Örik kitaplarında ise özellikle yarattığı kadın kahramanları ile biliniyor. Kadın kahramanlarının birçoğunun ortak özellikleri ise kötülükleri. İyi ve kötü karakterlere yer veren yazarın özellikle kadın karakterlerinin kötü olması bir rastlantımı bilmiyorum.
''Örik'in bütün kadın kahramanlarını bir araya getirsek bir ''cadılar bayramı oluşturabiliriz.''Kitap hakkında ve yazar hakkında ne düşünüyorsunuz yorumlarınızı bekliyorum. Gördüğünüz gibi Nahid Sırrı Örik'ın kendisini bir türlü kabul ettiremediği hayatı böyle son bulmuş. İnsanlar tarafından dışlanmak bu sebeple başarılarının dahi arka plana atılması zor olmuş olmalı.
8 comments
utancını paylaşıyorum şu an canım :( ben de ilk defa senden duydum*-* . Neden geri plana atıldığı anlaşılıyor yazık olmuş üzüldüm. Sayende keşfetmiş oldum sağolasın. Yazarın eserleriyle ilgili bir araştırma yapayım . Teşekkürler
ReplyDeleteUmarım kitaplarını beğenirsin. :) bu kitabını beğenerek okudum ve diğerlerini de en kısa zaman da okuyacağım :)
Deleteblog keşif etkinliğinden geliyorum, blogunuzu gfcde takibe aldım, bende beklerim. sevgilerle!:) hem yeni bir blog hem yeni bir kitap keşfetmiş oldum, kaleminize sağlık:)
ReplyDeletehttp://meleksalman.blogspot.com.tr/
Teşekkür ederim :) hemen geliyorum :)
DeleteYazarı ilk kez duydum, ilginç bir hayat geçirmiş... Sağlığında hor gördügümüz kişilere yokluklarında değer vermek toplum olarak kronikleşen rahatsızlığımız sanırım.
ReplyDeleteKesinlikle katılıyorum. Benim de bu kitap ile keşfettiğim bir yazar. Bu gün dahi cinsel tercihleri sebebiyle insanların dışlandığını düşünürsek o yıllarda çok daha zor olmuş olmalı :(
DeleteHiç duymadım diyorum , utanarak , aldım notumu ama :D teşekkür ederim :D
ReplyDeleteUmarım beğenirsin:) Yorumun için ben teşekkür ederim.
Delete