Cengiz Aytmatov'dan Beyaz Gemi

Salı, Nisan 12, 2016

Beyaz Gemi, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov tarafından 1970 yılında yazmış olduğu öykü kitabıdır. Biraz roman tadın da aynı zaman da kendi kültürüne ait efsanelere de yer verdiği eserlerinden biri olan Beyaz Gemi,  San-Taş Vadisi yakınlarında geçmektedir. Kitabın kahramanı 8 yaşlarında Annesi ve Babası tarafından terk edilen, dedesi, üvey ninesi ile yaşayan bir çocuktur.

İnanılmaz bir hayal gücü olan bu küçük çocuk, hiç arkadaşı olmamasına rağmen hayal gücü ile birlikte kendisine bir dünya kurmayı başarmıştır. Dedesinin çocuk için hazırladığı dere kenarındaki gölette yüzmeyi, bir balık olduğunu hayal etmeyi çok sevmektedir. Dedesinin ona aldığı çantayla saatlerce koşmakta ve çantayla konuşmaktadır.Deve, Kurt, Eyer ve Tank isimlerini verdiği kayalarla konuşmayı, dağa çıkıp dedesinin ona verdiği dürbünle babasının içinde olduğunu düşündüğü Beyaz Gemiye bakmayı, bir balık olup geminin peşine takılıp babasına ulaşabileceğini hayal etmektedir. Hayal etmekten daha çok bir balığa dönüşebileceğine gerçekten inanmaktadır.Aynı zaman da Işık Gölü, San-Taş Vadisini daha yakından bakmayı, Dedesinin masallarını, efsanelerini de dinlemeyi çok sevmektedir. Çocuk hikayede saflığın ve geleceğin temsilidir.

Dedesi ise herkese, her şeye karşı iyi niyetli, merhametli, insanlara karşılık beklemeden yardım eden, yıllardır emeğinin karşılığını alamamasına rağmen sürekli çalışan. Geleneklerine ve kültürüne bağlı. Kendisinden başka kimsesi olmayan torunu'nun düşüncesiyse başına gelen her şeye katlanan ve Torununun başarılı biri olduğuna görmek isteyen Mumin dede torununa anlattığı hikayelerden ve efsanelerle çocuğun hayal gücünün gelişmesindeki en büyük etken olmuş ve torunun değer verdiği tek kişi olmuştur.
Mumin dedenin anlattığı en önemli efsanelerden birisi Maral Ana efsanesidir.

Maral Ana Efsanesine göre Kırgızlar da hazırlanan bir törende bütün Kırgızlar öldürülür. bir şekilde bir kız ve erkek çocuğu hayatta kalmayı başarır. Kısa bir süre içinde tekrar yakalanan bu iki çocuk uçurumun kenarına sürüklenirken karşılarına Maral Ana çıkar ve çocukları almak ister. Maral Ana'yı insanlar konusunda uyarmalarına rağmen Maral Ana çocukları alır. Onları Issık Gölü kenarına kadar getirir. Bir yandan yıllar geçerken Kırgızlar tekrar çoğalmaya başlarlar ve Marallar
ile barış içinde yaşamaya başlarlar. Tekrar güçlenen Kırgızlar  ilk olarak beyaz bir Maral'ı öldürürler ve boynuzlarını alırlar.  Maralları katletmeye başlarlar. Bunun üzerine Beyaz Marallar Issık Gölünü terk ederler ve bir daha kimse onları görmez.


 Mumin dede'nin Büke adında bir kızı daha vardır. Evlidir ve çocuğu olmamaktadır. Bunun bedelini de çok ağır ödemektedir. Sürekli farklı bahanelerle kocası Urazkul 'dan dayak yemektedir.
Mümin dedenin sessiz kalmasının tek sebebi kızını korumaya çalışmasıdır. Bu sebeple damadı ne derse onu yapmaktadır. Aynı zaman da Korucu başı olan damadı Urazkul'un yanında çalışmaktadır.
Urazkul her keze her şeye karşı öfkeli, nefret dolu, yoldan çıkmış bir adamdır. bir adamdır.

Çocuğunun olmaması onu kendisinden başka kimseyi düşünmeyen bir adama dönüştürmüştür. Bu hayatı yaşamaktan mutlu değildir. Şehirde lüks içinde yaşamak istiyor. Ona çocuk verebilecek, modern bir kadınla evlenme hayalleri dahi kuruyordur.
Beyaz Gemi'de Urazkul'un kendisiyle konuşmaları, öfkesi, nefreti, insanlara ve hayata olan tavrı çok güzel aktarılmıştı.

Bugüne kadar bu kitabı nasıl okumam diye soruyorum kendime. Üstelik on yıldan fazla olmuştur Beyaz Gemi kütüphanemdeki yerini alalı. Cengiz Aytmatov'a ait bu kitabı bugüne kadar görmezden geldiğim için çok üzgünüm.
Özellikle çocuğun hayalleri çok detaylı bir şekilde anlatılmasına rağmen ve masalsı bir anlatımı olmasına rağmen ben sıkılmadan ve merakla okudum. 

Beyaz Gemi'nin bendeki basımı Elips kitap'a ait ve 144 sayfa. Yani çok kısa sürede okuyabilirsiniz.Şu anda Ötüken yayınları tarafından basımı yapılıyor.

Bir önceki kitap yorumum olan Patasana Ahmet Ümit adlı kitaba buradan ulaşabilirsiniz.

Bunlarda İlginizi Çekebilir

27 yorum

  1. dün akşam bir dizide de bu kitap vardı. 24 saatte ikinci defa karşıma çıktıysa okumalıyım ben bu kitabı... :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Okumalısın kesinlikle :) İki defa karşına çıkmışken :)

      Sil
  2. Çok detaylı yazmışsın, merak ettim aldım listeme. Yazarını da ilk kez duyuyorum. :))

    YanıtlaSil
  3. Çok hüzünlü ve naif bir kitaptı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Duygular çok güzel aktarılmıştı gerçekten :)

      Sil
  4. Bu kitabın adını her gördüğümde okuma isteği uyanıyordu içimde. Çok güzel yazmışsın ellerine sağlık. İlk fırsatta alacağım bende (:

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim :) Okunması gereken bir kitap gerçekten. Umarım beğenirsiniz :)

      Sil
  5. Madem sen tavsiye ettin bende listeye aldım gitti :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :) Umarım çok beğenirsiniz bende mahçup olmam :)

      Sil
  6. yaa çok hooşş benim de kitaplığımda var ama okumadım, utandım şu an kendimden :/

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Utanma hiç :) Ben on yılı aşkın okumamışım asıl utanması gereken benim :) Ama oku yani yorumunu merak ediyorum açıkçası :)

      Sil
  7. Cengiz Aytmotov ile Gün Olur Asra Bedel sayesinde tanıştım. En sevdiğim yazarlar arasına girdi tek bir kitapla, lakin diğer kitaplarını bir türlü okumak kısmet olmadı.Bu kitapla tekrar başlasam mı ki okumaya..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Diğer kitaplarında en kısa zaman da okumak istiyorum :) Okumanızı isterim. Umarım beğenirsiniz :)

      Sil
  8. Ödev verildiği için okuduğum ama çok beğendiğim bir kitaptı :)) Senin de sevmene sevindim :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok beğendiğim bir kitaptı. :) Daha önce okumalıymışım :)

      Sil
  9. Cemile yi okumayı çok istedim, okuyamadım. Bunu da çok güzel anlatmissin....işyerindeki kütüphane de var bu kitap, okumalıyım bir ara

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. En yakın zaman da okuyun derim :) Cemile yi bende okumak istiyorum bu kitaptan sonra :)

      Sil
  10. Oooo, yine bir kitap için güzel yorumları döktürmüşüz. Okunacaklar listeme eklendi bile.
    Konuyla biraz alakasız olacak, seni mimledim, umarım hoşuna gidebilecek bir mim olur :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım beğenirsin. Çok severek okuduğum bir kitap oldu. :) Mimin çok eğlenceli olacak çok belli. :) En kısa zaman da yazacağım :)

      Sil
  11. Bu kitap efsanedir, sevdiğim kitaplardan, üni de edebiyat dersinde okumuştuk hatta 😉 yeri başkadır... kalemine sağlık 😉

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok güzel bir kitap. bir kültürü anlatması, efsanelere yer verilmesi benim çok hoşuma gitti :)

      Sil
  12. Blogları geziyordum, bir uğrayayım dedim. Cengiz Aytmatov'un eserleri çok etkileyici, insanı içine çekiyor. Yalnız bir kelimeyi düzeltmek lazım, her kez değil herkes olacak :) Bana da beklerim canım ❤

    YanıtlaSil
  13. Blogları geziyordum, bir uğrayayım dedim. Cengiz Aytmatov'un eserleri çok etkileyici, insanı içine çekiyor. Yalnız bir kelimeyi düzeltmek lazım, her kez değil herkes olacak :) Bana da beklerim canım ❤

    YanıtlaSil
  14. ben de çok seviyom bu yazarıı :) bu öykü de en ünlülerinden de miii :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :) En ünlü kitabı sanırım :) Benim bu güne kadar okumadığım için çok pişman olduğum bir kitap. :)

      Sil

Facebook

Subscribe